Ergenlik döneminde başlıca depresyon belirtileri, üzgün ya da huzursuz ruh halinin uzun süre devam etmesi, enerjide düşme, daha önceden sevilerek yapılan aktivitelere ilginin azalması, uyku ya da yeme alışkanlıklarındaki değişimlerdir. Kendini değersiz hissetme ve geleceğe yönelik umutsuzluk da önemli ve dikkate alınması gereken işaretlerdir. Aynı zamanda notlarda ciddi bir düşüş ve derslere konsantre olmakta zorlanma da göstergelerden bazılarıdır. Eğer ergen çocuğunuz bu belirtilerden bazılarını bir kaç haftadan beri gösteriyor ise depresyonda olma ihtimali vardır. Peki böyle bir durumda, ebeveyn olarak siz ne yapabilirsiniz?
1) Hemen çözüm önerileri sunmaya başlamadan önce dinleyin:
Ergenler özellikle kendilerini kötü hissettikleri zamanlarda zorlayıcı olabilirler. Bu durumlarda en önemlisi duygularını ciddiye aldığınızı hissetmeleridir. Tahminler üzerinden hemen çözüm önerileri sunmadan, onlarla konuşup nasıl hissettiklerini anlamaya çalışmalısınız.
‘Canın sıkkın gibi görünüyor. Seni üzen bir şeyler mi var?’ gibi onları anlamaya çalıştığınızı gösteren cümlelerle yaklaşabilirsiniz. Eğer onları dinlemeden direkt çözüm önerileri ile gelirseniz sizi dinleme olasılıkları çok daha düşük olacaktır.
2) Soru sorun, ama yargılamayın:
Depresyon, tamir edilip hemen düzeltilmesi gereken bir durumdan çok öncellikle anlaşılması gereken bir durumdur. Bu sebeple sorular sorduğunuzda onları dinlediğinizi ve anlamaya çalıştığınızı hissettirmeniz çok önemlidir. Eğer yargılamadan dinlerseniz, çocuklarınız kendilerini hazır hissettiklerinde sizinle konuşmakta daha rahat hissedecek ve yaşadıklarını sizinle paylaşacaktır.
3) Depresyonun zor bir süreç olduğunu unutmayın:
Depresyon, bazen çok küçük şeyleri bile yapabilmeyi zorlaştırır. Ergen çocuğunuzun, okula gitme, aileyle vakit geçirme, masasını toplama gibi yaptığı en küçük olumlu şeyleri bile farkettiğinizi göstermeniz bu açıdan önemlidir. Unutmayın bu dönemde eleştirel olmak, olumsuzlukları, hatalarını vurgulamak pek faydalı olmayacak, hatta tam tersine çocuğunuzun sizden daha da uzaklaşmasına sebep olacaktır.
4) Kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayacak aktiviteler için fırsatlar oluşturun:
Çocuğunuzu mutsuz, umutsuz bir şekilde hiç bir şey yapmak istemezken görmek bütün ebeveynler için zor bir durumdur. Zorlayıcı olmadan, baskı kurmaya çalışmadan onlara önerilerde bulunmak onlara yaklaşımda en doğru tavırdır. ‘Hadi bütün gün yatmayacaksın değil mi? Çıkıp bir şeyler yapmalısın.’ demek yerine ’Bir kaç işi halletmek için dışarı çıkacağım. İstersen sen de gel, dönüşte beraber yemek yeriz’ gibi yaklaşımlar daha faydalı olacaktır.
5) Gerektiğinde destek almayı ihmal etmeyin:
Depresyon, özellikle ergenlik döneminde oldukça zorlayıcı olabilir. Çocuğunuz yaşadığı durumla baş etmekte zorlanıyorsa, mutlaka bir profesyonele başvurun.